4. Wat als...
Als coach kom je soms terecht in situaties die nieuw voor je zijn en waarin je niet goed weet wat je moet doen. Misschien heb je bijvoorbeeld de indruk dat er bij een speelster iets aan de hand is, maar wil zij er niet over praten. Het kan ook dat een speler tijdens een gesprek emotioneel wordt. Hoe kun je dan het beste reageren? Het is in alle gevallen belangrijk om te onthouden dat jij niet overal een antwoord op hoeft te hebben en dat je het niet helemaal alleen hoeft op te lossen. Hieronder lees je een aantal situaties en hoe jij daar als coach mee om kunt gaan.
Wat als je de indruk hebt dat er iets aan de hand is, maar de speler niet wil praten?
Af en toe heb je als coach het gevoel dat een speler ergens mee zit, maar wil hij (nog) niet praten. Het is belangrijk om dit niet persoonlijk op te vatten. Soms hebben jongeren gewoon tijd nodig om zich open te stellen. Laat de speler wel weten dat je er altijd voor openstaat en geef ruimte om op een later moment terug te komen. Dat hoeft niet per se met een concreet verzoek; soms kan een snelle ‘alles oké?’ in het voorbijgaan al voldoende zijn. Zo laat je zien dat je beschikbaar bent zonder druk uit te oefenen. Je kunt hem ook voorstellen om eens met een teamgenoot, ouder of docent te praten.
Wat als je merkt dat er iets speelt, maar je de speler eigenlijk niet zo goed kent?
Zeker als je een paar nieuwe spelers in je team hebt, is het normaal dat je niet iedereen meteen goed kent. Toch kun je ook een verschil maken voor de spelers met wie je nog niet veel hebt gesproken. Oprechte interesse tonen en met een open houding luisteren is namelijk veel belangrijker dan hoe goed je elkaar kent of persoonlijk advies geven. Sterker nog: voor sommige spelers is het juist prettig om te praten met iemand die nog niet zo dichtbij staat, omdat ze dan gemakkelijker praten over wat hen bezighoudt.

Wat als je het spannend vindt om een gesprek te beginnen?
Het is logisch om vooraf twijfels te hebben over hoe je een gesprek moet starten. Moet je meteen beginnen met het probleem van de speelster, of is dat te direct? Kun je misschien beter luchtig starten en vragen hoe ze de wedstrijd van afgelopen zaterdag vond? Dat verschilt per persoon en per situatie. Probeer je door die twijfels niet tegen te laten houden. Het begin van het gesprek is vaak het lastigst, maar zodra je eenmaal bent begonnen, loopt het vanzelf beter. Onthoud daarbij ook: de speelster vindt het waarschijnlijk minstens zo moeilijk om het gesprek te starten en zal dus blij zijn als jij daarin het voortouw neemt. Het belangrijkste is dat je als coach aanwezig bent, luistert en laat zien dat je er voor haar bent.
Wat als een gesprek uit de hand loopt?
In gesprekken kunnen de emoties oplopen. Een speler kan boos worden of in tranen uitbarsten. Geef daar dan ook de ruimte voor. Voor de speler is het fijn als die emoties er mogen zijn. Als jij je op een bepaald moment niet meer prettig voelt in het gesprek, kun je dat benoemen en voorstellen om het gesprek op een ander moment voort te zetten. Het is namelijk ook belangrijk om je eigen grenzen te bewaken.
Wat als een speler het vervelend vindt dat jij doorvraagt?
Wanneer jij met oprechte interesse vragen stelt, komt dat meestal niet brutaal over. Toch kan een (door)vraag soms verkeerd vallen. Respecteer het dan als een speelster ergens geen antwoord op wil geven. Niet iedereen wil alles delen en dat is oké. Je kunt aangeven dat het misschien helpt om er met iemand anders over te praten of dat je het er later opnieuw over kunt hebben.

Wat als jij zelf niet goed in je vel zit?
Ook jij hebt grenzen. Als je merkt dat je zelf geen ruimte hebt om een goed gesprek te voeren - misschien speelt er in je eigen privésfeer wel het een en ander of gaat het op werk niet goed - wees daar dan vooral eerlijk over. Je hoeft niet altijd meteen beschikbaar te zijn. Geef aan dat je er op een later moment wél voor openstaat. Goed voor jezelf zorgen is óók zorgen voor je spelers: alleen dan kun je er op de juiste manier voor hen zijn.
Wat als je denkt dat iemand professionele hulp nodig heeft?
Onthoud dat jij in de eerste plaats voetbalcoach bent. Je doet wat je kunt, maar hoeft niet alles zelf op te lossen. In sommige situaties is professionele hulp nodig, zoals een vertrouwenspersoon of huisarts. Natuurlijk kan het zijn dat een speler er (nog) niet klaar voor is om contact op te nemen met een professionele hulpverlener. Soms heeft dat even tijd nodig. Jouw gesprek kan dan een belangrijke eerste stap zijn.
Wat als er al een medische diagnose bij een speler is vastgesteld?
Je kunt als coach ook te maken krijgen met spelers die een medische diagnose hebben gekregen. In dat geval is het belangrijk dat je handelt volgens de instructies van de professional en de ouders. Zij weten het beste hoe je met de speler om kunt gaan.
Dit thema van de Onzichtbare Blessure is gebaseerd op De Checkers, een initiatief van MIND Us. Wil je meer weten over dit thema? Ga dan zelf aan de slag met De Checkers.

De Checkers
Maak je je zorgen om een speler? Met De Checkers leer je hoe je er écht voor iemand kunt zijn.