1. Signaleren
Signalen herkennen is vaak de eerste stap om een speler te kunnen helpen. Als coach zie je je spelers meerdere keren per week, maar dat betekent niet dat je het ook meteen doorhebt wanneer er iets speelt. Het is namelijk niet eenvoudig om het verschil te zien tussen gewoon een mindere dag en een serieus probleem.
Door alert te zijn en veranderingen in gedrag of stemming op te merken, kun je als coach toch veel betekenen. Een speler die normaal gesproken enthousiast en energiek is, kan opeens stiller worden, zich terugtrekken of sneller geïrriteerd raken. Ook kan het je opvallen dat iemand minder plezier lijkt te hebben in het spel, vaker afwezig is of moeite heeft met concentreren. Als je zoiets opmerkt, is het is vooral belangrijk om naar deze drie signalen te kijken:
- Hoelang het duurt: als een verandering langer aanhoudt dan passend is. Denk daarbij aan twee weken of meer.
- Hoe heftig het is: als het gedrag heftiger is dan je zou verwachten in de situatie of van deze speler.
- Of het problemen veroorzaakt: in het dagelijks leven, binnen het team of op het veld.
Het is goed om te weten dat niet alle drie de signalen aanwezig hoeven te zijn om toch in actie te komen. Eén ervan is al reden genoeg om het gesprek eens aan te gaan en zelfs als je geen van deze signalen ziet, betekent dat niet dat er niets aan de hand is. Als jij je zorgen maakt, is het altijd een goed idee om je gevoel te volgen.
Oefening voor de drie signalen
Hieronder schetsen we drie situaties die zich kunnen voordoen met spelers uit jouw team. Welke signalen herken je? En wat kun je in deze situaties doen als coach?
Situatie 1
Amina en Ruby fietsen altijd samen naar de training. Soms fietst Ruby langs Amina, soms andersom en soms spreken ze op een kruispunt af. Eergisteren was er wat onduidelijkheid over waar ze elkaar zouden treffen. Amina is vervolgens vertrokken vanaf het kruispunt, terwijl Ruby thuis zat te wachten. Nu is Ruby zo boos op Amina dat ze haar heeft geblokkeerd en niet meer met haar praat. Door die reactie is Amina inmiddels ook boos op Ruby.
Signalen
Het is begrijpelijk dat Ruby baalt dat Amina eergisteren gewoon vertrok, maar deze reactie is heftig en veroorzaakt problemen in hun vriendschap en op het veld. Het is nu een paar dagen aan de hand, dus de reactie is nog niet echt langdurig. Omdat het (ook) problemen op het veld veroorzaakt, kun je als coach overwegen om met beiden in gesprek te gaan.
Situatie 2
Yara komt na een lange schooldag aan bij de training. Ze ploft op het kleedkamerbankje en de trainer begint meteen met een tactische analyse van de laatste wedstrijd, waarin hij benoemt wat Yara niet goed deed. Ze zucht en reageert geïrriteerd. Daarna vertrekt ze als eerste naar het veld om in haar eentje wat ballen op doel te schieten, voordat de training echt van start gaat.
Signalen
Het is best begrijpelijk dat Yara geïrriteerd reageert als de trainer kritiek heeft. Ze heeft een drukke dag gehad en was in eerste instantie blij om op de vereniging te zijn. Haar reactie is niet heel heftig of langdurig en zal geen grote problemen veroorzaken. Eigenlijk is er dus niets bijzonders aan de hand. Eventueel zou je Yara later nog kunnen zeggen dat je beter niet meteen over de wedstrijd en haar prestaties had kunnen beginnen.
Situatie 3
Liams vriend heeft het twee maanden geleden uitgemaakt. Sindsdien is hij meermaals zonder afmelding niet komen opdagen bij de training, laat hij tijdens wedstrijden houdbare ballen door zijn handen glippen en vertrekt hij naderhand meteen naar huis, terwijl hij normaal gesproken altijd met de rest in de kantine bleef hangen.
Signalen
Dat Liam verdrietig is en zich meer terugtrekt, is op zich begrijpelijk als je verkering uit is. Echt heftig is zijn reactie in die zin dus niet, maar het duurt al wel lang en het veroorzaakt problemen op het veld en met zijn teamgenoten. Daarom is het aan te raden om binnenkort wel met Liam in gesprek te gaan en naar zijn verhaal te luisteren.
Feiten in plaats van aannames
Voor alle situaties geldt: wanneer je het onderwerp bespreekbaar maakt met een speler, blijf dan zo veel mogelijk bij de feiten. Beschrijf wat je ziet of hebt opgemerkt, in plaats van dat je een aanname doet over wat er aan de hand zou kunnen zijn. Bijvoorbeeld: “Ik merk dat je de laatste tijd stiller bent tijdens de training, klopt dat?” in plaats van “Ik denk dat je ongelukkig bent.”
Zo voorkom je dat je (onbewust) conclusies trekt, die jij en de speler vervolgens voor waarheid gaan aannemen. Door feitelijk te benoemen wat je ziet, geef je spelers juist de ruimte om zelf te praten over hoe zij bepaalde situaties ervaren en laat je merken dat jij er bent om zonder oordeel te luisteren en hen
Dit thema van de Onzichtbare Blessure is gebaseerd op De Checkers, een initiatief van MIND Us. Wil je meer weten over dit thema? Ga dan zelf aan de slag met De Checkers.
De Checkers
Maak je je zorgen om een speler? Met De Checkers leer je hoe je er écht voor iemand kunt zijn.